یکی از دعاوی حقوقی رایج، مربوط به روابط کاری می‌شود که در اثر اختلافات متعددی رخ می‌دهد. این اختلافات معمولا بین کارگر و کارفرما در محیط‌های کاری بوجود می‌آید و در شرایطی رخ می‌دهد که یکی از طرفین وظایف محوله را به خوبی انجام نمی‌دهد.
معمولا درصد زیادی از تخلفات که منجر به طرح دعاوی حقوقی می‌شود، مربوط به کارفرما و ناشی از عدم اجرای وظایف قانونی است که باعث می‌شود کارگر در مقام شاکی وارد دعوی با کارفرما شود.
عدم تسویه حساب با کارگر پس از پایان کار و قرارداد یکی از مهم‌ترین مواردی است که باعث می‌شود تا کارگر از کارفرما در مراجع قانونی شکایت کرده و حق و حقوق خود را طلب کند.
تسویه حساب با کارگر چیست؟
تسویه حساب با کارگر از طرف کارفرما یک امر عادی به حساب می‌آید که در تمامی مشاغل و روابط کاری وجود دارد. کارفرما موظف است زمانی که یک یا چند نفر از نیروی کار قصد ترک کار یا استعفا را دارند، یا به هر دلیل به رابطه کاری پایان می‌دهند، تسویه را انجام داده و حق و حقوق مالی کارگر را بر اساس قانون محاسبه و به آن‌ها پرداخت نمایند.
بر اساس قوانین کار کارفرما موظف است زمانی که به هر دلیل قرارداد همکاری بین او و کارگر خاتمه پیدا می‌کند، با کارگر تسویه حساب مالی انجام دهد و در صورتی که مطالباتی از قبل باقی مانده، آن را محاسبه کرده و پرداخت نماید.
حال در صورتی که رابطه کاری بین کارگر و کارفرما به پایان رسیده باشد و این اتفاق رخ ندهد، عدم تسویه حساب با کارگر این امکان را فراهم می‌کند که کارگر از کارفرما در مراجع قانونی شکایت کرده و حق و حقوق قانونی خود را طلب کند. عدم تسویه حساب با کارگر از سوی کارفرما به این معنی است که مطالبات کارگر به صورت کامل توسط کارفرما پرداخت نشده و همکاری آن‌ها بدون تسویه حساب کامل مالی صورت گرفته است.
قانون وزارت کار برای تسویه حساب
در قانون کار ماده یا تبصره قانونی برای تسویه حساب با کارگر و همچنین موعد انجام آن وجود ندارد اما طبق رویه عرفی حاکم بر روابط کاری، زمانی که کارگر به هر دلیل رابطه کاری خود با کارفرما را پایان می‌دهد یا حتی کارفرما تصمیم به اخراج کارگر دارد، باید تسویه حساب مالی به صورت کامل با کارگر انجام شود.
مهلت تسویه حساب با کارگر
همانطور که گفته شده در خصوص مهلت تسویه حساب با کارگر پس از پایان رابطه کاری، ماده قانونی وجود ندارد و این کار باید بلافاصله پس از زمانی که همکاری کارگر و کارفرما پایان می‌پذیرد انجام شود. در صورتی که قراداد مکتوب بین کارفرما و کارگر وجود داشته باشد و پس از پایان همکاری تسویه مالی انجام نشود، کارگر می‌تواند با توجه به مفاد قراداد و از کارفرما بابت عدم تسویه حساب با کارگر شکایت مطرح نماید.
مراحل شکایت کارگر از کارفرما بابت عدم تسویه حساب
در صورت پایان همکاری بین کارگر و کارفرما در صورت عدم تسویه حساب با کارگر به منظور طرح شکایت از کارفرما باید طبق مراحل زیر اقدام کرد:
- مراجعه به شعبه بیمه‌گذار تأمین اجتماعی که در لیست بیمه توسط کارفرما به این شعبه ارائه می‌شود.
- به اداره کار مراجعه کرده و نامه ارجاع برای شعبه بیمه تأمین اجتماعی دریافت کنید.
- به کارگزاری بیمه تأمین اجتماعی مراجعه کرده و سوابق بیمه خود را جمع‌آوری کنید.
- به همراه سوابق بیمه به اداره کار مراجعه کرده و فرم دادخواست و شکایت علیه کارفرما بابت عدم تسویه با کارگر را دریافت و تکمیل کنید.
- نامه سازش از اداره کار را دریافت کرده و به کارفرما جهت شرکت در جلسه سازش تحویل دهید (به طور معمول به 2 هفته زمان نیاز دارد)
- در جلسه سازش که در اداره کار برگزار می‌شود دلایل و مدارک خود را ارائه دهید. در صورتی که کارفرما به هر دلیل در جلسه حضور پیدا نکرد یا سازش حاصل نشد، جلسه تشخیص و سکایت از کارفرما بابت حقوق و عدم تسویه حساب با کارگر برگزار می‌شود.
- در جلسه تشخیص که معمولا به فاصله 2 هفته بعد از جلسه سازش برگزار می‌شود رأی صاد شده توسط کارشناسان در جلسه سازش به دو طرف ابلاغ می‌شود و در صورتی که یکی از دو طرف اعتراض داشته و توافق حاصل نشود، پرونده به جلسه حل اختلاف ارجاع خواهد شد.
- جلسه حل اختلاف آخرین جلسه در مراحل شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب با کارگر است و پس از ارائه مدارک و اسناد از سوی دو طرف رأی نهایی صادر می‌شود.
مشاوره با وکیل درباره ثبت شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب
افرادی که قصد دارند به دلیل عدم تسویه حساب با کارگر شکایتی را علیه کارفرما تنظیم و در مراجع قانونی طرح نمایند، بهتر است با یک وکیل آشنا به قوانین کار مشورت کرده و مشاوره‌های لازم را در این مسیر دریافت کنند. استفاده از مشاوره وکیل اداره کار باعث می‌شود که بتوان مراحل را در کمترین زمان و با کمترین خطا طی کرده و بتوان حق و حقوق خود را از کارفرما دریافت کرد.
نتیجه‌گیری
پس از پایان رابطه کاری بین کارگر و کارفرما به هر دلیل (اخراج، ترک شغل، پایان قرارداد و غیره) کارفرما موظف است که تسویه حساب مالی کامل با کارگر انجام داده و تمام مطالبات قانونی را محاسبه و پرداخت نماید. عدم تسویه حساب با کارگر در این شرایط به معنی پایان یافتن همکاری بدون تسویه و پرداخت مطالبات قانونی است که در این مورد کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کرده و حق و حقوق خود را از مراجع قانونی پیگیری کند.
جامع و خوب
سلام و روز بخیر. مشاوره تلفنی به صورت رایگان هست؟
بله به سورت رایگان انجام میشه.
مدت زمان ابلاغ و مطلع کردن کارگر چند وقت است ؟!
لطفا واضح تر سوالتونو بیان کنید
سلام ببخشید ، وقتی کارمند استعفا نیدهد تا چند وقت بعد ، نهایتا کارفرما باید حق و خفوق سنوات را بدهد به او؟؟؟
سلام در قانون کار زمانی تعیین نشده است
وقت بخیر
در شغل ازاد،اگه قراردادی بین کارفرما و استادکار نوشته نشه،و بعد از اتمام کار کارفرما از تسویه حساب خودداری کنه و به زور بخواد با یه چک 2 ماهه تسویه کنه و استاد کار راضی نباشه،باید چه کار کرد؟ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر ، باتوجه به اینکه قراردادی ندارید امکان پیگیری نیست ، اگر هم باشه باید از طریق دادگاه اقدام کنید.
سلام خسته نباشید من تا ۲۴ برج ۴ سرکار بودم وبعد فهمیدم روز۲۴ /۴ترک کار برام زدن وبعد رفتم برگه ای بنام استعفا امزا کردم وبیمه برج ۴برام نریخته فقط یه ۱۰ تومن بهم داده وگفته تسویه حساب شدی وهیچ حقی دیگر نداری حالا بعد از ۱۰ سال کار براشون این حق منه ..آیا من بعد از چهار ماه گذشته از اخراجم میتونم شکایت بکنم …خواهش میکنم راهنمایی بفرمایید
سلام بله می تونید شکایت کنید
سلام،یک شرکت که با ایران ایر قراداد بسته بود و حدود ۳۰۰ نفر پرسنل بودیم که آخر برج ۸ پایان قراداد شرکت با اداره بود،وشرکت رفته و هنوز تسویه با کارمند ها رو انجام نداده،لطفا راهنمایی کنید چگونه میتونیم حقمان را بگیریم،و شرکت چقدر زمان داره تسویه کند ،باتشکر
سلام طبق قانون شرکت باید پایان قرارداد تسویه حساب کنه، اگر تسویه نکردند شما باید از طریق اداره کار اقدام به طرح شکایت کنید
درود،سال نو مبارک.لطفا بنده رو راهنمایی کنید.جهت روشن شدن موضوع ناچار هستم که از ابتدا توضیح بدم در شهریور ماه سال ۱۴۰۳ توسط دو برادر ناتنی‌ام که یکی در سپاه و دیگری در شرکت پیمانکاری زیر نظر سپاه،مشغول کارند دعوت به همکاری در پادگان شهید باقری، نزدیک بیدگنه (جهت تجهیز سوله های تازه تاسیس) شدم. از همان ابتدا علی رغم اصرار من خبری از قرارداد نبود
حتی برای بیمه ،که البته یکی از رکن‌های اساسی برای ورود هر پرسنلی به آن منطقه می‌باشد برادرم که در آنجا حکم کارفرمای مرا ایفا می‌کرد اقدام به گرفتن بیمه خویش فرما برایم کرد پس از آن متوجه شدم به دلیل اینکه خودشان از پرسنل مستقیم می‌باشند و حق شرکت در مزایده‌های شغلی را ندارند برای این منظور از نفر سومی استفاده نمودند تا قرارداد را مال خود کنند لازم به ذکر است از پایان شهریور ماه ۱۴۰۳ تا اواسط اسفند همان سال در جریان تمام امور محوله و حتی از انجام وظایفی بیش از آنچه که در آیتم‌های کاری توضیح داده شده بود کار کردم و هر روز با پیش کشیدن مقدار حق و حقوقم و هر آنچه که به من تعلق می‌گیرد تنها جواب سربالا یا وعده سر خرمن می‌شنیدم در حال حاضر چون کارهای محوله به پایان رسید و ساختمان‌ها به بهره‌برداری رسیدند و دیگر نیازی به من ندارند بنده را بدون دریافت یک ریال به امان خدا گذاشتند . البته گمان میکنم با سناریوی از پیش تعیین شده‌ای که عرض کردم از ابتدا هم قصد دادن حق و حقوق بنده را نداشتند. استدعا دارم بنده را در موردچگونگی نحوه رسیدن به حق و حقوقم راهنمایی بفرمایید با تشکر
سلام لطفا جهت توضیحات بهتر تماس بگیرید.
سلام بنده یه کافه دارم که یه خانومی برای یادگیری پیش ما اومد بعد از یادگیری گفت من یه تایمی ازمایشی اینجا کار کنم چون میخوام کافه خودمو بزنم این مساله با یادگیریش سه ماه طول کشید یه روز که نبودم از بیمه میان کافه که این خانومم میگه من سه ماهه اینجا کار میکنم اونام نامه میدن که من برم بیمه بیمش کنم البته من بابت کمکی که کرده ماهی ده میلیون مثل یه ادمی که برام کار میکنه براش میریختم چون میگفت تنها زندگی میکنم و کسیو ندارم به مدت سه ماه هیچ قراردایم باهاش ننوشتم الانم یک ماهه که دیگه نمیاد میخواستم بدونم میتونه اقدامی کنه بر علیهم ؟
سلام باید ترک کار ایشون رو در بیمه ثبت کنید.
سلام من با یک کشتار گاه مرغ قرارداد داشتم قبل از اتمام قرارداد 13 روز قبل خبر دادم که من قراردادم را تمدید نمی کنم الان قراردادم تمام شده وشرکت تسویه حساب نمی کند چه کار کنم؟
سلام باید در اداره کار اقدام به ثبت شکایت کنید.
کارفرما یک ماه قبل از پایان قرارداد در بهمن ماه اعلام قطع همکاری پس از پایان قرارداد در اسفند ماه کرد. اما نصف حقوق اسفندماه رو در اسفند و نصف دیگر را در فروردین داد. و تسویه حساب سنوات ۳۹ روز پس از اتمام قرارداد در ۸ اردیبهشت انجام شد. ولی مبنای محاسبات سنوات سال گذشته بوده است. آیا کارفرما مکلف نبود آخرین روز قرارداد تمامی حق و حقوقم را بدهد؟ حال که با تاخیر پرداخت کرده. آیا کارفرما نباید مبنای سنوات را بر اساس سال جدید محاسبه نماید؟
آیا حق اعتراض در این خصوص مبنی بر دریافت سنوات در پایه سال جدید را دارم؟
سلام، خیر مبنای محاسبه سنوات آخرین حقوق دریافتی هست.
سلام
من به علت بدعهدی شرکت در پرداخت حقوق با اطلاع به کارفرما ترک کار کردم، بعد از 6ماه از ترک کار کارفرما به هیچ عنوان حاضر نیست حقوق و مزایا و سفته که از من موقع ثبت قرار دارد گرفته تحویل بده و حقوق پرداخت کنه، الان 6 ماه گذشته از این موضوع درصورت ثبت شکایات باید چندین ماه برای پرداخت حقوق دوباره ثبت کنم یا راهی هست که کارفرما زودتر تسویه حساب کنه، با توجه به این که کارفرما بسیار بدعهد و دروغ گو هست؟
سلام زمان رسیدگی پرونده در اداره کار بستگی به شلوغی و روند اداره کار منطقه شما دارد، در تهران حداقل دو ماه طول میکشه.
سلام،
من از تاریخ هفتم شهریور پارسال اخراج شدم و توی این مدت هیچ تماسی از شرکت برای تسویه نگرفته شده و حدود ۴۰روز حقوق هم بهم پرداخت نشده فقط لیست بیمه برام رد شده، ایا من با گذت این زمان امکان شکایت از شرکت رو دارم؟ میتونم حقم رو بگیرم. ممنون از شما
سلام بله می تونید.