در قانون اداره کار، قوانین و وظایف متعددی بین کارگر و کارفرما وضع شده که هر دو باید آنها را رعایت کنند. اگر یکی از طرفین قرارداد در مقابل تعهدات کاری خود کوتاهی کند، اختلاف بهوجود میآید. در این حالت کار به شکایت و اقامه دعوا کشیده میشود.
یکی از این موارد، ترک کار توسط کارگر است. اگر یک کارگر بدون کسب اجازه از کارفرما، کار خود را ترک کند، کارفرما میتواند نسبت به این مشکل از او شکایت تنظیم نماید.
تعریف ترک کار
طبق قانون، قرارداد کاری برای انجام کاری معین یا موقت، بین دو نفر منعقد میشود. براساس همین قانون هیچ یک از طرفین قرارداد نمیتوانند به تنهایی آن را فسخ کنند. رسیدگی به این نوع اختلافات، در صلاحیت هیاتهای تشخیص و حل اختلاف کارگری انجام میشود.
البته ترک کار توسط یک کارگر به دلایل مختلفی صورت میگیرد. ترک کار میتواند موقت یا دائمی باشد. به هر حال در صورتیکه کارفرما رضایت یا اطلاعی از موضوع نداشته باشد، میتواند از کارگر شکایت کند.
قانون ترک کار وزارت کار
براساس دستورالعمل وزارت کار، ترک کار به معنای فسخ یکجانبه قرارداد کاری از سوی کارگر بدون مجوز قانونی است. مطابق با قانون، قرارداد کاری که برای مدتی موقت و یا معین منعقد میشود، هیچ کدام از طرفین به تنهایی حق فسخ آن را نخواهند داشت.
در حقیقت این قانون ترک کار، فسخ یکطرفه قرارداد تنظیم شده بین طرفین بدون مجوز قانونی است. قانون کار به شکل مستقیم به ترک محل کارگاه نپرداخته است. صرفا فسخ قرارداد کاری بدون مجوز قانونی را در نظر گرفته است.
قانون ترک کار با قرارداد
در صورتیکه کارگر قصد فسخ قرارداد را نداشته باشد، عدم حضور در محل کار، ترک کار حساب نمیشود. همچنین استعفای فرد شاغل که در قانون کار، کارگر به حساب میآید شرایط خاصی دارد. قانون ترک کار در وزارت کار و شرایط استعفا از شرکت خصوصی با شرایط محل کار کارگری و کارخانجات دولتی و خصوصی، متفاوت نیست.
زمانی که یک کارگر محل کار خود را ترک کند، به آن محیط خسارت وارد کرده است. به همین دلیل، کارفرما میتواند با استفاده از قرارداد کاری، از آن کارگر شکایت کرده و از او خسارت طلب کند.
قانون ترک کار بدون قرارداد
زمانیکه یک فرد در محلی به انجام کار مشغول است، مسئولیتهایی را برعهده دارد. یعنی کارفرما بر اساس اعتمادی که به کارگر خود دارد، تعدادی مسئولیت به او میسپارد. در این وضعیت، کارفرما در راستای این موضوع برنامهریزیهایی انجام میدهد.
گاهی اوقات یک کارگر بدون عقد قرارداد مشغول به کار شود. در این شرایط برخی کارگران تصور میکنند که به دلیل نداشتن قرارداد کتبی کار، هر زمان که بخواهند میتوانند کار خود را ترک کنند. در صورتی که آن کارفرما بتواند رابطه بین کارگر و کارفرمایی خود را اثبات نماید، میتواند از او شکایت کرده و خسارت دریافت کند.
عواقب ترک کار در قانون برای کارگر
تا زمانی که به شکل اصولی و استعفای کتبی کار خود را رها نکردهاید، کارفرما نمیتواند از شما شکایت کند. اما اگر کارگر بدون دلیل یا ارائه استعفا، کار خود را ترک کند، مطابق قانون مجرم است. همچنین اگر کارگری بدون اطلاع قبلی یا استعفا کار خود را ترک کند، مزایای پایان کار و حق سنوات دریافت نخواهد کرد.
در غیر این صورت، کارفرما میبایست مزایای پایان کار و حق سنوات را تا زمانی که کارگر برایش کار کرده به همان صورت پرداخت نماید.
خسارت ترک کار برای کارگر
همانگونه که میدانید قرارداد کاری به شکل کتبی یا شفاهی بسته میشود که قرارداد کاری کتبی اعتبار بیشتری دارد. در صورتیکه هیچگونه قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما وجود نداشته باشد، زمینه برای ایجاد مشکلات مختلف فراهم میشود.
بعضی اوقات یک کارگر زمانی که هیچ قراردادی میان او و کارفرما وجود ندارد، ترک کار میکند. در این شرایط باید در ابتدا به عنوان یکی از پرسنل رابطه کارگری و کارفرمایی به اثبات برسد. سپس کارفرما برای ترک کار توسط کارگر با ارائه مدارک موجه و مربوطه در این زمینه برای مطالبه خسارت اقدام نماید.
جریمه عدم اعلام ترک کار
در صورتیکه کارگر بدون اطلاع قبلی ترک کار کند، کارفرما باید طبق قرارداد درخواست خسارت کند. بنابراین، کارگر به دلیل عدم اعلام ترک کار جریمه خواهد شد. البته آنچه که مسلم است این است که حقوق و مزایای او قطع می شود. شاید آخرین حقوق او نیز پرداخت نشود.
براساس قانون بیکاری اگر کارگری بدون اعلام قبلی ترک کار کند، بیمه بیکاری نخواهد داشت. از دیگر جریمهها برای ترک کار بدون اطلاع، عدم بهرهمندی او از سنوات است. یعنی اگر کارگری با قرارداد دائمی ترک کار کند، سنوات و مزایای پایان کار دریافت نخواهد کرد.
دلایل ترک کار کارگر
مواردی مانند ابتلا به بیماری، عدم انجام تعهدات کارفرما، نارضایتی به دلیل عدم رعایت قوانین کاری از دلایل ترک کار توسط یک کارگر است. همچنین آسیب دیدگی، مناسب نبودن شرایط کلی، فشارهای زیاد و عدم توانایی کارگر برای ادامه همکاری نیز از دیگر عوامل ترک کار توسط کارگر است.
با این حال تجربه نشان میدهد که مهمترین دلیل ترک کار توسط یک کارگر، نداشتن رضایت از شرایط کلی کار است.
یکی از موضوعات شکایت کارفرما از کارگر، شکایت به دلیل خسارات وارده از سوی کارگر به کارفرما یا کارگاه است. در این صورت کارفرما با مراجعه به اداره کار یا سامانه جامع روابط کار، میتواند اقدام به شکایت کند.
البته بهغیر از مشکایت کارفرما از کارگر بابت ترک کاروارد درج شده در قانون کار برای شکایت کارفرما از کارگر بابت خسارات، باید با مراجعه به دادگاه حقوقی دادخواست خود را ثبت نماید. سپس مطابق با نمونه متن مطالبه خسارت در دعاوی حقوقی، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی آن را ثبت کند تا ارجاع شود.
مهلت شکایت کارفرما از کارگر بابت ترک کار
براساس قانون ترک کار، یک کارگر موظف است پس از اعلام خود برای ترک کار، تا سی روز به کار خود ادامه دهد. برای اینکه کارفرما بتواند در این مدت یک نیروی جدید به جای او پیدا و آماده کند. البته این مسئله میتواند به توافق بین کارگر و کارفرما نیز بستگی داشته باشد.
نمونه شکایت کارفرما از کارگر بابت ترک کار
در زیر متن یک نمونه از شکایت کارفرما از کارگر برای ترک کار آورده شده است:
ریاست محترم اداره کار شهرستان …………………
با سلام و احترام
اینجانب ………………… به عنوان متقاضی پرونده، به استحضار می رساند، سرکار خانم/جناب آقای ………………… که بر اساس با قرارداد کارآموزی مورخ …………………، به مدت ۱ سال، به عنوان کارآموز در شرکت …………………، مشغول به کار بوده، با ختم مدت کارآموزی، در حالی که طبق قانون کار و مفاد قرارداد منعقده، ملزم به ۲ سال کار در شرکت بوده، بدون دلیل موجه، اقدام به ترک کار خود نموده است.
بنابراین، با تقدیم این دادخواست، به استناد تبصره ماده ۱۱۴ قانون کار، محکومیت نام برده، به پرداخت خسارت درج شده در ماده ………………… قرارداد کارآموزی مورخ …………………، از آن مرجع قانونی، مورد تقاضا است.
معرفی وکیل برای شکایت کارفرما از کارگر به دلیل ترک کار
اغلب کارفرمایان و کارگران با وجود سوابق کاری بالا، همچنان از بسیاری از قوانین ترک کار آگاهی ندارند. این مورد سبب وارد شدن خسارت شده و هریک از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی میکنند. در این شرایط هر دو طرف به یک وکیل مراجعه مینمایند.
در اغلب موارد مشکلات مراجعین محترم با مراجعه به مرکز دادگر 724 و یک مشاوره ساده حل میشود. شما به عنوان کارگر یا کارفرما میتوانید با گروه مشاوران نوین در ارتباط باشید و از وکیل متخصص اداره کار دریافت نمایید.